Views: 6
جلوه ای از اوصاف حمیده
چهار ویژگی ممتاز قمر بنی هاشم(علیه السلام)
متون و منابع اسلامی جلوه های زیبایی از اوصاف و کمالات اخلاقی و دینی قمر بنی هاشم(علیه السلام) را در خود به یادگار دارد، به طوری که اقتدا و بهره گیری از این اوصاف و زیبایی های اخلاقی می تواند مایه نجات و چراغ راه رادمردان تاریخ باشد.
[چهار ویژگی ممتاز قمر بنی هاشم(علیه السلام)]
روز چهارم شعبان سال ۲۶ ه. ق در شهر مدینه منوره فردی دیده به جهان گشود که بعدها سیره و سلوک زندگی او دایره المعارفی از اوصاف و ویژگی عبادالصالحین شد. شیر مردی از دیار اهل بیت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله) که سیمای زندگی او درس های ماندگاری برای جوانمردان تاریخ به یادگار گذاشت و روش صحیح زندگی را به همگان آموزش داد.
چهارم شعبان المعظم سال روز میلاد قمر منیر بنی هاشم عباس بن امیر المؤمنین (علیه السلام) به همین مناسبت به پاره ای از اوصاف با عظمت این امام زاده جلیل القدر خواهیم پرداخت.
در وصف او از ششمین امام نور این چنین نقل شده است: «عموى گرانقدرم، عباس، انسانى هوشمند و ژرفنگر و آراسته به ایمانى آگاهانه و استوار و عمیق بود؛ به همراه حسین(علیه السّلام) دلیرانه مبارزه کرد و در آزمون سخت زندگى- با به جان خریدن رنج ها و گرفتاری هاى بسیار در راه خدا- سرفراز و سربلند سر بر آورد و پس از جهادى سترگ و شجاعانه، جان را در راه خدا هدیه کرد. او در کربلا پرچمدار قهرمان و کار آمد اردوگاه آزادى بود.»
قمر بنی هاشم جلوه ای از اوصاف حمیده
متون و منابع اسلامی جلوه های زیبایی از اوصاف و کمالات اخلاقی و دینی قمر بنی هاشم(علیه السلام) را در خود به یادگار دارد، به طوری که اقتدا و بهره گیری از این اوصاف و زیبایی های اخلاقی می تواند مایه نجات و چراغ راه رادمردان تاریخ باشد.
۱- اسوه عبودیت و بندگی
یکی از مهمترین و زیباترین اوصاف بندگان خوب خدا که به تعبیر قرآن کریم از ایشان با عبارت «عِبادُ الرَّحْمن» یاد شده است عبودیت و بندگی حق تعالی است. خدای متعال در آیاتی ایشان را این چنین توصیف کرده است: «وَ الَّذینَ یَبیتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِیاماً؛[فرقان، آیه۶۴] کسانى که شبانگاه براى پروردگارشان سجده و قیام مىکنند.»، و یا اینکه در سوره فتح باری تعالی می فرماید: «علامتِ [مشخّصه] آنان بر اثر سجود در چهره هایشان است.»[۱]
در بین صفات قمر بنی هاشم نیز یکی از ویژگی های ارزشمند ایشان، عبودیت و بندگی حق تعالی است، به طوری که در مقاتل و منابع اسلامی در توصیف این بنده خوب خدا این چنین نقل شده است: «بِاَنَّهُ کانَ بَینَ عَینَیهِ اَثَرَ السُّجُود؛[۲] بر پیشانی او، اثر سجود پیدا بود.»
بدون شک توفیق عبودیت و بندگی حق تعالی یکی از ملاک و معیارهای مهمی است که عباس را در زمره اولیای الهی قرار داده است، به طوری که امام صادق(علیه السلام) به نقل از منابع روایی در زیارت ایشان می فرماید: «السَّلَامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الْعَبْدُ الصَّالِحُ- الْمُطِیعُ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِین؛[۳]درود بر تو اى بنده نیکوکار، بندهاى که فرمان بردار خدا و رسولش و امیر المؤمنین…»
بیشتر بخوانیم:
دو اکسیر از جام عباس علیه السلام
عباس علیه السلام را می شناسید؟
۲-اسوه بصیرت و دشمن شناسی
از جمله بارزترین اوصاف حمیده ای که حضرت عباس(علیه السلام) را به درجه عبادالصالحین رسانید، ویژگی بصیرت ژرف و جامعی بود که به او قدرت تشخیص حق از باطل را داد، به طوری که او را موفق به تبعیت و پیروی از ولی خدا کرد. بصیرتی که موجب شد در مقابله ی با ظالمان ذره ای به خود شک و تردید راه ندهد و همچون کوهی استوار و با صلابت در برابر سیل جهل و ناجوانمردی ایستادگی کند و اجازه تعرض به حریم پاک اهل بیت را ندهد؛ کما اینکه در منابع روایی یک امام معصوم(علیه السلام) این چنین در خصوص ایشان شهادت می دهد:
« و خدا را شاهد مى گیرم که تو همان راهى را رفتى که اصحاب بدر رفتند همان کسانى که در راه خدا جهاد کرده، و در جهاد با دشمنان خدا زبان به پند و نصیحت گشوده و خالص آن را به جا آوردند، در نصرت دوستان خدا سعى بلیغ نموده، و از دوستان و محبّین حق تعالى دشمنان را دفع کردند، پس خدا برترین و با فضیلت ترین و بیشترین جزاها و پاداش ها را به تو عطاء فرماید، و نیز وافر و وافرترین پاداش کسى که به بیعتش وفاء نموده..»[۴]
از جمله بارزترین اوصاف حمیده ای که حضرت عباس(علیه السلام) را به درجه عبادالصالحین رسانید، ویژگی بصیرت ژرف و جامعی بود که به او قدرت تشخیص حق از باطل را داد، به طوری که او را موفق به تبعیت و پیروی از ولی خدا کرد. بصیرتی که موجب شد در مقابله ی با ظالمان ذره ای به خود شک و تردید راه ندهد و همچون کوهی استوار و با صلابت در برابر سیل جهل و ناجوانمردی ایستادگی کند و اجازه تعرض به حریم پاک اهل بیت را ندهد.
۳-ایمان استوار و پابرجا
اطاعت پذیری و حق مداری حضرت عباس (علیه السلام)، بصیرت و تیز بینی به او عطا کرده بود که حتی در بحبوحه جنگ امان نامه دشمن را پس می زند و به دفاع از ولی خدا تمام قامت می ایستد و دشمن را سرخورده و ملول می سازد.
در وصف او از ششمین امام نور این چنین نقل شده است: «کانَ عَمُّنَا العَبّاسُ بنُ عَلِیٍّ نافِذَ البَصیرَهِ صُلبَ الإیمانِ جاهَدَ مَعَ أبی عَبدِاللّه ِ و أبلى بَلاءً حَسَنا و مَضى شَهیدَا؛ عموى گرانقدرم، عباس، انسانى هوشمند و ژرفنگر و آراسته به ایمانى آگاهانه و استوار و عمیق بود؛ به همراه حسین(علیه السّلام) دلیرانه مبارزه کرد و در آزمون سخت زندگى- با به جان خریدن رنج ها و گرفتاری هاى بسیار در راه خدا- سرفراز و سربلند سر بر آورد و پس از جهادى سترگ و شجاعانه، جان را در راه خدا هدیه کرد. او در کربلا پرچمدار قهرمان و کار آمد اردوگاه آزادى بود.»[۵]
۴-وفا داری به امام
به اذعان قرآن کریم یکی از برجسته ترین اوصاف و ویژگی بندگان خوب خدا امانت داری و وفای به عهد است.[۶] قمربنی هاشم، در این عرصه نیز سربلند و اسوه جهانیان بود؛ چرا که به راستی او به خوبی امانت الهی را شناخت و در پاسداری از آن تا آخرین لحظه عمر شریف خود اندکی عقب ننشست.
جلوه ای از وفاداری عباس را می توان شب عاشورا به نظاره نشست، شبی که امام بیعت خود را از یاران برداشت، عباس این چنین قاطع و اشکبار فرمودند:« لم نفعل ذلک؟ النبقی بعدک؟ لا ارانا الله ذلک ابدا؛[۷] برای چه این کار را انجام دهیم؟ آیا برای آنکه بعد از شما باقی باشیم؟ نه، خدا این را [یعنی جدایی از شما را] هرگز به ما نشان ندهد.»
پی نوشت ها:
[۱]. سوره فتح آیه۲۹: «سیماهُمْ فی وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُود»
[۲]. مقاتل الطالبین، ص۱۱۸.
[۳]. کامل الزیارات؛ ص۲۵۷.
[۴]. همان: «أُشْهِدُ اللَّهَ أَنَّکَ مَضَیْتَ عَلَى مَا مَضَى عَلَیْهِ الْبَدْرِیُّونَ- الْمُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ الْمُنَاصِحُونَ لَهُ فِی جِهَادِ أَعْدَائِهِ الْمُبَالِغُونَ فِی نُصْرَهِ أَوْلِیَائِهِ الذَّابُّونَ عَنْ أَحِبَّائِهِ فَجَزَاکَ اللَّهُ أَفْضَلَ الْجَزَاءِ- وَ أَکْثَرَ الْجَزَاءِ وَ أَوْفَرَ الْجَزَاءِ وَ أَوْفَى جَزَاءِ…»
[۵]. در سوگ امیر آزادى ( ترجمه مثیر الأحزان )، ص۲۵۴.
[۶]. مومنون، آیه۸: « وَ الَّذینَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ؛ و آنان که امانت ها و پیمان خود را رعایت مى کنند،»
[۷].وقعه الطف، ص: ۱۹۸.
